Integracja sensoryczna – czym jest i jak działa?

Integracja sensoryczna to zdolność dziecka do odczuwania, rozumienia i organizowania informacji dostarczanych przez zmysły z otoczenia oraz z własnego organizmu. Mówiąc w skrócie, integracja sensoryczna pozwala segregować, porządkować i składać razem pojedyncze bodźce w pełne funkcje mózgu. Gdy funkcje te są zrównoważone, motoryka ciała łatwo dostosowuje się do otoczenia, umysł łatwo przyswaja informacje, a „dobre” zachowanie pojawia się w sposób naturalny.

Integracja sensoryczna wpływa na rozwój dziecka, zdolność do nauki i samoocenę.

Kiedy informacje są nieprawidłowo przetwarzane, nasz system nerwowy reaguje niewłaściwie, a to – w efekcie końcowym – może prowadzić do rozwinięcia się trudności szkolnych, zaburzeń snu, problemów z koncentracją uwagi i innych. Dysfunkcje integracji sensorycznej mają negatywny wpływ na rozwój społeczny i emocjonalny człowieka.

Ćwiczenia z elementami terapii integracji sensorycznej

Terapia integracji sensorycznej polega na ukierunkowanej zabawie. Balansowanie na granicy możliwości dziecka poprawia organizację ośrodkowego układu nerwowego i wpływa na zmianę zachowania w sferze motorycznej i emocjonalnej. Poprawia ponadto funkcje językowe i poznawcze, a co najważniejsze – pozwala osiągnąć lepszą efektywność procesu uczenia się i wzmacnia procesy nerwowe leżące u podstaw tych umiejętności. W przyjaznym i bezpiecznym otoczeniu dziecko uczy się w sposób efektywny, automatycznie przetwarzać i wykorzystywać wrażenia sensoryczne.

Dla kogo przeznaczona jest metoda integracji sensorycznej?

Jest to metoda polecana każdemu dziecku, ponieważ wspomaga prawidłowy rozwój psychoruchowy, a przy tym jest świetną zabawą. Metoda integracji sensorycznej wpływa między innymi na:

  • poprawę zdolności uczenia się: czytania, pisania, liczenia, rozumienia poleceń
  • poprawę sprawności dziecka w zakresie zdolności wzrokowych i słuchowych
  • poprawę kontroli emocji
  • poprawę koncentracji i czasu skupiania uwagi
  • rozwój umiejętności nawiązywania prawidłowych relacji społecznych
  • normalizację napięcia mięśniowego
  • rozwój sprawności fizycznej
  • poprawę koordynacji, równowagi, precyzji ruchów, zdolności manualnych
  • zwiększenie poczucie własnej wartości
  • przyspieszenie rozwoju mowy

Integracja sensoryczna jest również przeznaczona dla dzieci z problemami związanymi z zaburzeniem integracji bodźców sensorycznych. Metoda integracji sensorycznej jest także wykorzystywana, jako forma profilaktyki ewentualnych trudności w uczeniu się i problemów rozwojowych oraz forma wspomagania prawidłowego rozwoju dzieci.

Naukowcy udowodnili, że około 50% zdolności uczenia się rozwija się do czwartego roku życia,  a dalsze 30% przed ukończeniem ósmego roku. W tym okresie  powstają główne drogi nerwowe, umożliwiające naukę przez całe życie. Będą się one tworzyć nadal, jednak podstawy rodzą się w tym czasie. Aktywność ruchowa spełnia, więc kluczową rolę w procesie rozwoju młodego człowieka, a szczególnie małych dzieci. Badania wykazały, że już 15 minut kołysania, masowania, turlania i głaskania wcześniaka wykonywane czterokrotnie w ciągu dnia,  znacznie poprawia jego koordynację ruchową i co się z tym wiąże, zdolność uczenia się. Dzieje się tak, gdyż stymulowany jest tzw. układ przedsionkowy. Dzięki regularnemu uprawianiu ćwiczeń fizycznych, w sposób znaczący stymulowany jest rozwój mózgu dziecka.

Przykładowo:

  • chwytanie, pełzanie, obracanie, machanie nogami i rękami, pchanie, chodzenie rozwijają  koordynację wzrokowo-ruchową, zdolności motoryczne, przygotowanie do pisania
  • obracanie się w kółko, balansowanie, huśtanie, turlanie, tańczenie, padanie prowadzą do powstania lepszej równowagi, zdolności sportowych, koordynacji ruchowej, umiejętności pisania i czytania
  • układanie zabawek i układanek, zabawy powtórzeniowe i słowne, tworzenie wzorów i muzyka wpływają na rozwój zdolności matematycznych, logicznego myślenia i zdolności poznawczych, dobrej pamięci, zdolności muzycznych itp.
  • przytulanie i wspólna zabawa prowadzą do pobudzania poczucia bezpieczeństwa, miłości, umiejętności społecznych, współpracy, pewności siebie, tworzenia więzi